نوروز در میناب

نگاهی به آئین های نوروزی مردم میناب

نوروز از آئین های بسیار کهن ایرانیان آریایی و واژه ای برخاسته از تاریخ ایران زمین است که به پاس نو شدن طبیعت و روئیدن سبزه و گل شروع می شود.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛به نقل از هرمز؛ مردم هرمزگان به ویژه مینابی ها که میراث دار فرهنگ باستانی هستند نیز مانند دیگر نقاط کشور از گذشته های بسیار دور دارای عید باستانی نوروز بوده اند.

آیین های نوروزی و باستانی نیاکان ما اگر چه در طول زمان به صورت ماهیتی و شکلی تغییراتی پیدا کرده است اما در اصل وجود آنها هیچ تغییری به وجود نیامده و هر ساله با شور و نشاط وصف ناشدنی اجرا می شود.

در عید نوروز مردم میناب پیشانی و شاخ گاو و گوسفندان و همچنین در منازل را با گلک (گل سرخ ) یا حنا رنگین می کنند و در این راستا بر این باورند که زمین روی شاخ گاو قرار دارد و نوروز روزی است که گاو برای رفع خستگی زمین را از این شاخ به آن شاخ منتقل می کند و احیانا در ایام نوروز اگر زلزله ای رخ می داد آن را در اثر جابجا شدن زمین از یک شاخ به شاخ دیگر گاو می دانستند.

نوروز اگر زمستان پر بارانی داشته باشد، فرح بخش و نشاط انگیز است و سبزه و گیاهان زینت بخش فضای دشت و دمن خواهد بود.

در دوران گذشته در شب و روز فروردین وسایل منزل از جمله کوزه های سرشکسته، حصیر و بوریا را که کهنه شده بودند دور می ریختند و سپس به انتظار رویت رنگین کمان می ماندند و بر این باور بودند که هر گاه در آسمان رنگین کمان ظاهر شود سال تحویل شده است و آنگاه به پیشانی حیوانات گلک یا حنا می مالیدند و پیر زنان و پیر مردان سر خود را حنا می زدند و زنان جوان نیز دست و پای خود را با حنا نقش نگاری می کردند و لباس نو می پوشیدند و مردان نیز لنگ ( نوعی شلوار مردانه ) می پوشیدند و همگی بر چشمان خود سرمه می کشیدند و به همدیگر مژدگانی می دادند.

در گذشته به هنگام تحویل سال تمام اقوام و طایفه در خانه ی بزرگ فامیل و یا پدر و مادر گرد هم می آمدند و شب نشینی راه می انداختند و کهنسالان مجلس نیز، چیچکا ( قصه و داستان های قدیمی ) تعریف می کردند و از خاطرات خوش خود و همچنین از گذر ایام سخن می گفتند.

در میناب به هنگام تحویل سال، گل های نوروزی که به صورت خودرو می رویند می چیدند و در خانه های خود می گذاشتند و همین طور برگ درخت انبه و زیتون(گواوا ) را بر در خانه هایشان می زدند تا کهنگی آنها از بین برود.

از دیگر اعمال نوروز در میناب که بیشتر توسط بانوان انجام می گرفت رنگ کردن تخم مرغ با گلک ( گل سرخ ) بود تا به هنگام تحویل سال به کودکان خود هدیه دهند و همی طور بر روی آتش نمک می ریختند و همچنین روی پیشانی و میان ابروهای خود با گلک رنگ می زدند و به شکل خال هندی ها زینت می دادند.

مهم ترین مظهر محیطی نوروز، سبزه ی نوروزی است که پیام خود نو شدگی و بارزایی طبیعت است، سبزه ی نوروزی به هنگام فرا رسیدن نوروز باید پیش چشم باشد، مردم میناب از اواسط اسفند، گندم، جو، ارزن، ذرت، لوبیا، نخود و ماش می کارند و در گذشته با نزدیک شدن به سال نو هسته خرما را درون خانه هایشان می کاشتند تا جوانه بزند و سبز شود و در هنگام تحویل سال از آن به عنوان سبزه نوروزی استفاده کنند.

پیش از فرا رسیدن سال نو منازل سرشار از بوی خوش اسفند، کندر، گشته و بوی زعفرانی می شد، مردم میناب از گشته که یک نوع بخور است برای معطر کردن اتاق و لباس ها استفاده می کنند، که البته مواد اولیه برای ساخت گشته از هندوستان می آوردند و سابقه ی آن بر می گردد به زمانی که میناب ( هرمز کهنه ) در دوره ساسانیان وارد تجارت جهانی شده بود.

مردم میناب تقریبا از اوایل اسفند ماه شروع به خانه تکانی و زدودن آلودگی از فضای خانه و کاشانه خود می کنند.

پیش از تحویل سال، مردم میناب سر و پای خود را پاک می شویند و جامه نو می پوشند. در هنگام تحویل سال، در خانه اسپند دود می کنند و پس از خواندن دعای نوروزی و تبریک گفتن سال نو به خانه  بزرگان فامیل می روند و در این دید و بازدید ها کودکان از بزرگترها عیدی دریافت می کنند و همچنین با در دست داشتن شیرینی و آب و گلاب بر مزار عزیزان از دست رفته خود حاضر می شوند و برای آنان فاتحه می خوانند و سال را با خوشی و شادی شروع می کنند.

Visits: 51