میناب، گلستان خلیج فارس

خبرگزاری ایسنا در راستای رسالت های خود در معرفی استان هرمزگان، اقدام به انتشار سلسه گزارش هایی از شهرستان های این استان کرده است تا در شناساندن این مناطق نیز گامی برداشته باشد.

به گزارش ایسنا، منطقه خلیج فارس، در سیزدهمین گزارش به سراغ میناب یا گلستان خلیج فارس رفتیم، میناب یکی از شهرهای استان هرمزگان در جنوب ایران است و این شهر در بخش مرکزی شهرستان میناب قرار دارد.

میناب سرزمینی جلگه‌ای است که به دلیل داشتن منابع آب شرب به ویژه رودخانه میناب به یکی از قطبهای کشاورزی استان هرمزگان تبدیل شده است. بقیه مناطق میناب کوهستانی و بیابانی می‌باشد و به علت موقعیت بندری این شهرستان، نوار ساحلی نیز بخشهایی از آن را در برگرفته است. در طول این نوار ساحلی بندرهای تیاب، کلاهی، کرگان، کوهستک و سیریک قرار دارند که این بنادر ازمراکز مهم صید ماهی به شمار می‌آیند.

میناب با مساحت 30هزار و 952 کیلومتر مربع در جنوب شرقی هرمزگان قرار گرفته است و ارتفاع آن از سطح دریا 27 متر می باشد.

میناب از شمال با شهرستان رودان، از جنوب شرقی با شهرستان های سیریک و جاسک و از جهت شمال شرقی به استان کرمان محدود می گردد و دریای عمان در جنوب غربی میناب قرار گرفته است.

جمعیت شهر میناب برابر با سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1395 برابر با 259 هزار و 221 نفر بوده است و از این نظر دومین شهر بزرگ و پرجمعیت در بین شهرهای استان هرمزگان است.

پیشینه تاریخی

جلگه میناب بیش از یکصد هزار سال قدمت دارد و بنیان این شهر را به زمان ساسانیان نسبت می دهند، اما بعضی از اسناد تاریخی موجود نشان می دهد این شهرستان از قدمتی بیش از 2هزار و پانصد سال برخوردار می باشد که بدین منظور میتوان به سفرنامه نئارخوس(نئارکوس) سردار اسکندر مقدونی مراجعه کرد و این احتمال نیز وجود دارد که این شهر در زمان ساسانیان به آبادانی و رونق رسیده است.

نام های قدیمی میناب

از میناب با نام های مینو، مینا، هرموز، هارموز یا آرموز نام برده شده است. قدیمی ترین نامی که در کتب تاریخی و در زمان هخامنشی از میناب برده شده است شهر اورگانا بوده است.

ترکیبات قومی

میناب از فارسی زبانان هرموزی(مینابی)، عرب های حاشیه خلیج فارس، ایرانیان آفریقایی تبار، بلوچ ها و بشاگردی ها است.

زبان و گویش

در شهر میناب لهجه بندری با کمی تغییر و کلمات متفاوت به کار می رود و در اطراف میناب، مردم با گویش های مختلفی از جمله بلوچی صحبت می کنند.

اماکن دیدنی میناب

از مکان های دیدنی این شهر می توان به اقامتگاه بومگردی هرموزیا، قلعه هزاره یا بی بی مینو، کوهستان پارک میناب (بام)، سد استقلال، پل میناب، خور تیاب، سواحل زیبای کلاهی، بندزرک و کرگان، امامزاده شاه مرعش ابن موسی ابن جعفر(ع)، قلعه های بجای مانده از دوره های تاریخی و افسانه ای پیش از میلاد و پنجشنبه بازار تاریخی و معروف میناب اشاره کرد.

قلعه هزاره یا بی بی مینو

مردم بومی منطقه این بنا را قلعه بی بی مینو می نامند و معتقدند که در روزگاران گذشته دو خواهر به نام های بی بی نازنین و بی بی مینو این شهر را بنا کرده اند و در این قلعه زندگی می کرده اند.

گویا در گذشته دو قلعه وجود داشته که یکی از قلاع ویران شده و تنها قلعه باقی مانده به نام هزاره شهرت یافته است و این قلعه تا اواخر دوره قاجاریه مرکز حکومت محلی بوده است و در اطراف آن خندقی کنده شده بود و در آن زمان همیشه یکصد سرباز مسلح در قلعه مستقر بوده و نگهبانی می داده اند.

پنجشنبه‌ بازار تاریخی میناب همچنان سرپاست

شهره پنجشنبه‌بازار شهر تاریخی میناب هرچند از نفس افتاده ولی همچنان پذیرای مسافران و گردشگران هست و یکی از مقاصد گردشگری در ایام نوروز به شمار می‌رود.

پنجشنبه‌ها در میناب و بازار آن‌چنان تنوع رنگ و هنر زیاد است که برخی از این بازار به‌عنوان موزه‌ای از فرهنگ و هنر به‌جامانده از دورآن‌کهن میناب یاد می‌کنند و به‌واقع هم همین‌گونه است.

پنجشنبه‌بازار میناب با قدمتی چند صدساله خود هنوز یکی از بازارهای مهم محلی است که از دوران گذشته بجا مانده است و نمایشگاهی از انواع کارهای دستی، هنری و فرهنگی شرق هرمزگان تشکیل می‌دهد که کمتر جای در ایران شما می‌توان پیدا کرد که در یک روز و در یکجا شاهد چنین تنوعی باشد.

مهم‌ترین محصولات کشاورزی شهرستان میناب، مرکبات، خرما، صیفی‌جات، غلات، پرتقال، لیموترش، گوجه‌فرنگی، خیار سبز، هندوانه، پیاز و بادمجان است،باغ‌های انبه میناب معروف هستند. انبه میوه‌ای درشت و بیضی‌شکل است که طعم بسیار خوبی داردو از میوه نارس آن‌که ترش‌مزه است،در تهیه ترشی بندری استفاده می‌کنند.

در بازار محلی، صنایعی دستی با انواع مختلف ارائه می‌شود که نشانی از کار و اثر دستی و هنری – فرهنگی هنرمندان شرق هرمزگان است و در هیچ جای ایران این‌چنین تنوع در کالاهای دستی در یک بازار محلی سنتی آن‌هم در یک روز مشخص و در یکجا دیده نشده است.

در پنجشنبه‌بازار میناب که محل عرضه صنایع‌دستی و تولیدات سنتی و خانگی است انواع حصیربافی، ظروف حصیری، سفال، لوازم دوخت لباس، برقع، ماهی و انواع مواد غذایی عرضه می‌شود.

این بازار همه‌ساله گردشگرانی از کشورهای اروپایی به‌سوی خود می‌کشاند و صنایع سنتی و سفالگری در منطقه میناب رونق دارد و بهترین کارگاه سفالگری شهرستان میناب متعلق به هنرمند مینابی موسی کمالی است. این فرد به‌عنوان پدر سازه‌ای کوبه‌ای هرمزگان شناخته می‌شود و توانسته با کوبیدن بر کوزه هرمزگانی (جهله) صوت جدیدی ایجاد کند.