بازار ماهی‌فروشان گورزانگ؛ پیشینه، ظرفیت‌ها و چالش‌ها

بازار ماهی‌فروشان گورزانگ؛ پیشینه، ظرفیت‌ها و چالش‌ها

مقاله نخست به نقل از فارس نیوز

فارس از میناب گزارش می‌دهدبازار ماهی‌فروشان گورزانگ؛ پیشینه، ظرفیت‌ها و چالش‌ها

بازار ماهی‌فروشان گورزانگ که از بازارهای با قدمت عرضه ماهی در هرمزگان محسوب می‌شود، از ظرفیت‌های مهم در منطقه به شمار می‌رود که در صورت توجه بیشتر می‌تواند تاثیرات قابل توجهی در حوزه اشتغال و اقتصاد خانوارها داشته باشد.

به گزارش خبرگزاری فارس از میناب واقع در شرق مرکز هرمزگان، گورزانگ یکی از روستاهای بزرگ بخش بندزرک میناب است که از شمال با روستای باغگلان و تم بلوچان همسایه است و در جنوب آن رودخانه قرار دارد.

این روستا از شرق به رودخانه، از سمت مغرب به نخلستان و روستای تمبک محدود می‌شود و فاصله آن تا مرکز شهر میناب 11 کیلومتر و تقریبا 20 دقیقه زمان از میناب برای دسترسی به این روستا لازم است.

این روستا منطقه‌ای غیرمرزی و غیر نظامی است، آب و هوای آن در طول سال همانند دیگر نقاط میناب است و تفاوت چندانی ندارد.

راهی که به روستا منتهی می‌شود آسفالته بوده که به جز در مسیر رودخانه که حدود 800 متر آن خاکی – سنگی است.

این روستا دارای 980 خانوار و طبق آخرین سرشماری قریب به 4 هزار نفر جمعیت دارد که شغل عمده مردم آن کشاورزی و کسب و کار در بازار ماهی‌فروشی است.

در گورزانگ به لحاظ وجود زمین‌های حاصلخیز و مرغوب، کشاورزی نیز در زمان‌های نه چندان دور رونق خوبی داشت و گوجه و صیفی‌جات این منطقه زبانزد خاص و عام بود، اما طی سال‌های اخیر به علت افت شدید سفره‌های زیرزمینی و خشک شدن چاه‌های آب، دیگر از کشاورزی در این روستا خبری نیست.

بازار بزرگ ماهی‌فروشی یکی از ظرفیت‌های مهم این منطقه به شمار می‌رود که در روستای گورزانگ قرار دارد.

این بازار در فضایی نزدیک به 3 هزار متر مربع و در ورودی روستا از سمت رودخانه واقع شده است.

برخی اسناد و نقل پیشینیان گواه بر این است که قدمت شغل ماهی‌فروشی در گورزانگ به حدود یک قرن پیش بر می‌گردد به این صورت که در آن زمان تعدادی از اهالی برای امرار معاش به وسیله چهارپایان به نزدیک‌ترین خورها (رودخانه‌های منتهی به ساحل) در منطقه می‌رفتند و با همکاری صیادان دیگر مناطق اقدام به بستن تور در مسیر جزر و مد می‌کردند.

ماهی صید شده را به وسیله “تل” Tol یا همان ترازوی قدیمی وزن و بین اعضای گروه (خوربند و قمات‌ها) تقسیم می‌کردند.

و آنها نیز آنچه از مصرف خانوار زیاد می‌شد را با کالاهایی نظیر لنگ، و انواع لباس و موادی از قبیل گندم، ارزن، خرما و … مبادله می‌کردند.

با گذشت زمان و تقریبا در دهه 50 و زمانی که روستاییان توانستند برای خود وسیله نقلیه موتوری تهیه کنند تا حدودی از سختی کار آنان کاسته شد چرا که می‌توانستند کار صید و فروش ماهی را با سرعت بیشتری دنبال کنند و این مسئله موجب شد تا شغل نوینی در این منطقه ایجاد شود.

در این سال‌ها اهالی گورزانگ به جهت صید بیشتر ماهی و سهولت در حمل آن، برای نگهداری ماهی‌های صید شده با ساخت حوضچه‌های کوچک سیمانی که در گویش محلی پاچال نامیده می‌شود در محوطه خانه و درب منازل، شکل جدیدی از فروش و عرضه ماهی را برای تامین معاش در برنامه زندگی خود قرار دادند.

کم‌کم و با رونق فروش ماهی در خانه‌هایی که ماهی را مستقیم پس از صید به مردم عرضه می‌کردند، به دلیل غیر بهداشتی بودن، نحوه نگهداری ماهی و نیز بوی بد ناشی از پسماند ماهی در محلات این روستا عده‌ای با پیشنهاد خانه بهداشت و شبکه بهداشت و درمان میناب به فکر ساماندهی و توسعه کسب و کار در این راستا افتادند.

و این رو بنای کنونی بازار ماهی‌فروشی گورزانگ که در حاشیه ورودی روستا و ضلع شرقی آن واقع شده در دهه 70 و با توان مردمی و توسط اشخاص و بخش خصوصی احداث شد.

این بازار متمرکز از آن زمان تاکنون که حدود ربع قرن از بنای آن می‌گذرد پیشرفت‌های چشمگیری داشته است.

و هم اکنون به یکی از بزرگترین مراکز فروش و عرضه انواع آبزیان حلال تبدیل شده که روزانه و متناسب با فصل صید، گونه‌های مختلفی از ماهیان از جمله هور (تن)، حلوا سفید (زبیری)، حلوا سیاه، مقوا، میش‌ماهی، سرخو، سنگسر، راشکو، شیر، شوریده، قباد، بیاه، طلال، گاریز، ماهی عروس، ماهی خروس، مخلوط کبابی، پاسیاه، سارم، زرده، دمبرا، ماهی قاضی، تنگن، نایت، کفشک، داهیر، ملاس و انواع میگو در بازار ماهی‌فروشی گورزانگ بارگیری و به وسیله خودروهای ویژه حمل آبزیان به بازارهایی در استان‌های تهران، اصفهان، فارس، خوزستان، بوشهر، سیستان و بلوچستان و یزد ارسال می‌شود.

با توجه به رونق فروش و عرضه ماهی در بازار ماهی‌فروشی گورزانگ و دسترسی آسان مردم به تهیه ماهی، به نظر می‌رسد این مرکز برای حفظ ماهی این غذای ارزشمند در سبد غذایی مردم منطقه نقش بسزایی ایفا می‌کند.

در حال حاضر در روستای گورزانگ 49 غرفه (پاچال) عرضه ماهی وجود دارد که هر غرفه به طور مستقیم برای هشت نفر و به طور غیر مستقیم برای 10 اشتغالزایی کرده است.

روزانه به طور میانگین بین 80 تا 100 تن ماهی و آبزیان از این بازار مهم به اقصی نقاط کشور عرضه و توزیع می‌شود.

ماهی و محصولات این بازار بیشتر از بنادر کوه مبارک، جاسک، بریزگ و بخش دیگری نیز از بندرکلاهی و خورهای میناب تامین می‌شود.

وجود دو کارخانه یخسازی و تونل انجماد (ویژه ماهی) در کنار این بازار که آنها نیز توسط بخش خصوصی راه اندازی و اداره می‌شود، حجم بالایی از جوانان منطقه را به کار مشغول کرده است.

بازار ماهی‌فروشی گورزانگ به عنوان مرکزی مطمئن برای عرضه انواع ماهی سبب شده تا این روستا هر ساله و به ویژه در ایام تعطیل پذیرای حجم بالایی از مسافر و گردشگر باشد.

ماهی‌فرشان و فعالان در بازار ماهی فروشی گورزانگ در کنار مشکلاتی نظیر نبود نمازخانه، سرویس بهداشتی عمومی، آبسردکن و عدم استقرار سیستم دامپزشکی در بازار ماهی، تعلق نگرفتن عوارض ویژه حمل ماهی به بخش بندزرک و روستای گورزانگ را از مشکلات جدی این بازار می‌دانند.

رئیس شورای اسلامی گورزانگ نیز با بیان این که تاکنون عوارض حمل ماهی در بخش مرکزی دریافت و هزینه می‌شود، گفت: این موضوع با رایزنی‌های صورت گرفته با همکاری شورای بخش بندزرک در حال پیگیری است.

مهرداد ذاکری نبود پل ارتباطی بر روی رودخانه گورزانگ را یکی دیگر از چالش‌های مردم منطقه، روستاهای اطراف و فعالان در بازار ماهی‌فروشی گورزانگ دانست و با بیان این که احداث پل بر روی رودخانه‌ها و جاده‌ها امری مهم و قابل توجه است افزود: بی‌شک بی‌توجهی نسبت به رفع مشکلات و دغدغه‌های مناطقی نظیر گورزانگ که توانسته با راه‌اندازی بازار مهم ماهی‌فروشی که تمام سرمایه آن از آورده افراد است، می‌تواند حوزه و بستر اشتغال در منطقه را با چالش‌های جدی درگیر کند.

وی ادامه داد: وجود دهانه 800 متری رودخانه و راه نامناسب آن در ایام زمستان و بارندگی و جاری شدن آب در رودخانه تاثیر فراوانی بر فروش ماهی در این بازار می‌گذارد و رونق آن را تا حدودی کاهش می‌دهد.

ذاکری اظهار داشت: این مسیر که راه ارتباطی روستاهای گورزانگ، تم بلوچان، باغگلان، کاشرانی، تمبک (بالا، پایین و وسط)، تم بساط، و تم گوهر است در زمان بارندگی و جاری شد آب در رودخانه مسدود و مسیر آمد و شد مردم تا شهر میناب طولانی‌تر می‌شود.

رئیس شورای اسلامی گورزانگ افزود: احداث پل بر روی رودخانه از مهمترین مطالبات مردم منطقه و فعالان بازار ماهی‌فروشی است که در صورت اجرای آن، بازار ماهی‌فروشی گورزانگ از رونق بیشتری برخوردار می‌شود.

گزارش از یعقوب‌ یزدان‌پناه

مقاله دوم به نقل از میناب جنوب

پاچال گورزانگ؛ مرکز تجارت ماهی جنوب کشور+تصاویر

بازار ماهی فروشی گورزانگ میناب معروف به پاچال یکی از پر رونق ترین بازارهای تجاری جنوب کشور بشمار می رود. …

به گزارش میناب جنوب، بازار ماهی فروشی روستای گورزانگ در ۴ کیلومتری شهرستان میناب مشور به “پاچال” با صادرات روزانه بیش از ۴۰ تن ماهی به بازارهای تجاری سراسر کشوربعنوان یکی از پرورنق ترین بازارهای جنوب کشور به خود اختصاص داده است.

ماهی این پاچال از بنادر کوه مبارک، جاسک، سیریک، کوهستک و کلاهی تامین می شود و بیشتر ماهیانی که در این بازار عرضه می شود، هوور، مقوا، حلوا سفید، حلوا سیاه، سارم، تلال، شورت، گاریز، ماهی سرخو، شیرماهی، سارم نام دارد.

گورزانگ یکی از روستاهای بزرگ بخش بندزرک میناب است که از شمال با روستای باغگلان و تم بلوچان همسایه است و در جنوب آن ، رودخانه میناب قرار دارد.

روزانه بیش از ۸۰ تن انواع ماهی از بازار ماهی گورزانگ میناب به استانهای تهران، اصفهان و فارس ارسال می شود.

صیدگاه شهرستان میناب از سواحل حسن لنگی تا جومحله حدود ۴۰ کیلومتر بوده است.